فیبروم‌های رحمی (Uterine Fibroids) که به آنها لیومیوم یا به‌طور ساده میوم (Myomas) نیز گفته میشود، زائده‌های خوش‌خیم و غیرسرطانی از بافت عضلانی رحم هستند. این زائده‌ها یکی از شایع‌ترین مشکلات زنان، به‌ویژه در زنان در سنین باروری هستند. اگرچه این فیبروم ها معمولاً تهدیدکننده زندگی نیستند، در برخی موارد می‌توانند علائم قابل‌توجهی ایجاد کنند. فیبروم‌ها می‌توانند از ندول‌های کوچک و غیرقابل مشاهده تا توده‌های بزرگ که شکل رحم را تغییر می‌دهند، متغیر باشند. همچنین می‌توانند به‌صورت منفرد و یا متعدد، ظاهر شوند.
محل قرارگیری:
- داخل دیواره رحمی (اینترامورال) : درون دیواره عضلانی رحم (شایع‌ترین نوع).
- زیر مخاطی (ساب‌موکوزال): زیر لایه داخلی رحم، به سمت حفره رحمی.
- زیر سروزی (ساب‌سروزال): روی سطح خارجی رحم و به سمت خارج رحم.
- پدانکوله (ساقه‌دار) : به رحم از طریق یک ساقه متصل هستند و می‌توانند داخل یا خارج از حفره رحمی باشند.
علل و عوامل خطر:
علت دقیق تشکیل فیبروم‌ها کاملاً مشخص نیست، اما عوامل خاصی با ایجاد آنها مرتبط هستند:
هورمون ها:
استروژن و پروژسترون باعث تحریک رشد فیبروم‌ها می‌شوند. همچنین فیبروم‌ها معمولاً پس از یائسگی به دلیل کاهش سطح هورمون‌ها، کوچک می‌شوند.
عوامل ژنتیکی:
سابقه خانوادگی فیبروم خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
سایر عوامل خطر:
نژاد آفریقایی-آمریکایی (شیوع بیشتر و شروع زودتر)، شروع زودرس قاعدگی، چاقی، رژیم غذایی پر از گوشت قرمز و مصرف کم سبزیجات سبز،کمبود ویتامین D
علائم:
فیبروم‌ها ممکن است بدون علامت باشند، اما در صورت بروز علائم، می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- خونریزی شدید یا طولانی مدت قاعدگی (منوراژی).
- درد یا فشار لگنی.
- تکرر ادرار یا مشکل در تخلیه مثانه.
- یبوست یا ناراحتی روده.
- درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی).
- بزرگی شکم: در صورت وجود فیبروم‌های بزرگ.
- ناباروری یا سقط‌های مکرر.
تشخیص:
- معاینه لگنی : ارزیابی اولیه برای تشخیص بزرگ شدن رحم.
- تصویربرداری: سونوگرافی ، MRI
- هیستروسکوپی
- سونوهیستروگرافی
- بیوپسی : به‌ندرت لازم است، مگر اینکه احتمال سرطان مطرح باشد.
درمان:
انتخاب درمان به اندازه، محل، علائم و تمایل فرد به باروری در آینده بستگی دارد.
غیر جراحی:
- داروهای هورمونی و غیرهورمونی
- آمبولیزاسیون شریان رحمی: (UAE) یک روش برای مسدود کردن خون‌رسانی به فیبروم‌ها بوده که باعث کوچک شدن آنها میشود.
جراحی:
- میومکتومی: برداشتن فیبروم‌ها با حفظ رحم.
- هیسترکتومی: برداشتن کامل رحم.
- میومکتومی هیستروسکوپیک :برداشتن فیبروم‌های ساب‌موکوزال از طریق واژن و دهانه رحم.
- جراحی لاپاراسکوپیک یا روباتیک:روش کم‌تهاجمی برای فیبروم‌های اینترامورال یا ساب‌سروزال.
درمان های جدید:
- MRI-guided focused ultrasound (MRgFUS) : درمان غیر تهاجمی با استفاده از امواج صوتی برای تخریب فیبروم‌ها.
عوارض:
از عوارض فیبروم‌های رحمی می توان به ناباروری، فزایش خطر زایمان زودرس، وضعیت بریچ یا نیاز به زایمان سزارین،کم‌خونی شدید و تغییرات نادر سرطانی اشاره نمود.
پیشگیری:
اگرچه پیشگیری قطعی برای فیبروم‌ها وجود ندارد، اما تغییرات سبک زندگی زیر می‌تواند کمک‌کننده باشد:
حفظ وزن سالم، مصرف رژیم غذایی غنی از میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل، اطمینان از دریافت کافی ویتامین D، مدیریت موثر استرس.
درمان:
- در افرادی که فیبروم در آنها باعث ایجاد ناراحتی یا مشکل نشده است، درمان ضرورتی ندارد و به صورت روتین جهت بررسی احتمال تغییر سایز و سرعت این تغییر، سونوگرافی انجام می شود.
- درمان دارویی، جهت کنترل خونریزی قاعدگی و کنترل درد، داده میشود.
- جراحی در افرادی که خونریزی شدید منجر به کم خونی شدید یا اختلال در دستگاه ادراری مانند انسداد مجرای حالب ها دارند، انجام می شود.
- در صورت تجربه علائمی مانند خونریزی شدید، درد لگنی یا مشکلات باروری، با متخصص زنان مشورت کنید تا ارزیابی و درمان مناسب انجام شود.
